In mijn werkkamer heb ik een poster hangen met daarop 4.680 vakjes getekend. Op het eerste oog lijkt het misschien een simpele afbeelding, maar er zit een confronterende boodschap achter. Die vakjes staan namelijk symbool voor het aantal weken van een gemiddeld mensenleven (90 x 52 weken). Ik wijs mijn klanten er vaak op tijdens onze gesprekken.
Een deel van de vakjes kun je wegstrepen, die tijd ligt immers achter je. Maar de grote vraag is: hoe zou je de resterende weken vormgeven zodat je aan het einde van je leven tevreden terug kunt kijken? Bronnie Ware, een Australische palliatieve verpleegkundige, schreef over dit onderwerp een inspirerend boek, ‘The Top Five Regrets of the Dying’. Hierin bundelt ze gesprekken die ze voerde met mensen die zich in de laatste dagen van hun leven bevonden. Daaruit vloeiden prachtige verhalen en mooie herinneringen, maar ook verhalen van pijn, spijt en teleurstelling. Zij ontdekte vijf terugkerende thema’s van spijt:
- “Had ik maar mijn eigen weg gekozen.”
Velen wensten dat ze hun eigen dromen hadden nagejaagd, maar in plaats daarvan leefden ze een leven dat door anderen van hen verwacht werd. Wat een gemis, leven voor een ander in plaats van voor jezelf! Ga eens na: volg jij je eigen pad of probeer je aan de verwachtingen van een ander te voldoen? Dan is het duidelijk wat je te doen staat. - “Had ik maar niet zo hard gewerkt.”
Natuurlijk is het mogelijk om tevreden terug te blikken op een succesvolle carrière, maar werkelijk niemand op zijn sterfbed zei: “Goh, wat had ik graag nóg harder gewerkt.” In plaats daarvan dachten ze terug aan de tijd die ze met hun geliefden hebben gemist. Hadden ze hun kinderen maar zien opgroeien, of hadden ze meer tijd met hun partner of vrienden doorgebracht. Want de verbinding met de mensen om je heen is immers waar écht om draait. - “Had ik mijn ware gevoelens maar vaker laten zien.”
Velen van ons houden onze emoties verborgen. Soms uit angst om afgewezen te worden, soms omdat we conflicten willen vermijden, of omdat we denken dat het stoerder is om ‘sterk’ te blijven en onze kwetsbaarheid niet te tonen. Ook positieve emoties, zoals liefde, dankbaarheid en vergeving blijven te vaak onuitgesproken. Maar tegen welke prijs? Het zorgt niet alleen voor een berg opgekropte emotie en frustratie, maar je ontzegt jezelf en anderen authentieke verbinding en intimiteit. - “Ik wou dat ik mijn vriendschappen meer aandacht had gegeven.”
Veel van de palliatieve patiënten van Bronnie Ware hadden spijt van de vriendschappen die ze hadden laten verwateren. Ze hadden zich te veel laten opslokken door het dagelijkse leven, waardoor ze veel van hun vrienden uit het oog waren verloren. En toen stonden ze er ineens vrijwel alleen voor. Voorkom dat je in dezelfde valkuil loopt en geef prioriteit aan de mensen om je heen, juist ook in drukke tijden. - “Had ik mezelf maar meer toegestaan om gelukkig te zijn.”
Velen van ons stellen voorwaarden aan geluk: “Ik zal gelukkig zijn als...”, en dat proberen we na te streven. Mensen realiseren zich op hun sterfbed echter dat geluk niet afhankelijk is van materiële bezittingen, succes of externe omstandigheden. Geluk ontstaat wordt bepaald door de manier waarop we het leven benaderen en de houding die we aannemen. Kortom: geluk en genieten is gewoonweg een keuze.
Zie je hierin een thema terugkomen? Het draait uiteindelijk allemaal om het nastreven van je eigen ambities, het maken van verbinding en de manier waarop je in het leven staat. Het zijn stuk voor stuk onderwerpen die regelmatig in mijn gesprekken met klanten terugkomen.
Wil jij ontdekken hoe jij ervoor kunt zorgen dat je later tevreden op je leven terug kunt kijken? Neem dan eens contact op voor een kennismaking.
